Gelir Vergisi Dilimleri

Gelir vergisi dilimleri, işletmenizin yıl içinde elde etmiş olduğu gelirin vergi beyannamesi kapsamında ödenecek olan tutarının oranını ifade eder. %15 ve %40 arasında değişen vergi dilimleri, yıllık gelirinize göre değişkenlik gösterir. Ayrıca tüm bu süreçler esnasında vergi beyannamesi yapılması şartı vardır. Beyan edilen gelire uygun olan vergi dilimlerine göre ilgili oranlar uygulanır. Vergi mükellefi de bu ücreti ödemekle yükümlüdür. Verginin ödenmemesi durumunda vergi dairesi cezai işlemleri başlatma yetkisine sahiptir. 2023 güncel vergi dilimlerinden haberdar olmak, her vergi mükellefi için önemli bir noktadır. Her yıl vergi sistemi yenilendiği ve revize edildiği için takip etmek gerekir. Vergi sistemi her ne kadar daha çok vergi mükellefi için geçerli olsa da bunların yanında; sermaye kazançları, mal varlıkları ve ticari kazançlar da gelir vergi sistemi içine dahil olabilir.

Yazı içinde aşağıdaki başlıklarla gelir vergisi dilimleri hakkındaki detaylara değinilecektir:

• Vergi nedir?
• Vergi mükellefi kimdir?
• Gelir vergisi nedir?
• Gelir vergisi beyan etme aşamaları nelerdir?
• Gelir vergisi dilimleri nedir?
• Gelir vergisi dilimleri nasıl hesaplanır? 
• Gelir vergisi nasıl ödenir?
• Sonuç

Vergi Nedir?#

Kamu hizmetlerini karşılamak amacıyla toplumun ferdi olan gerçek ve tüzel kişilerden alınan ekonomik birime vergi denir. Anayasanın 73. maddesine göre her vatandaş gücü yettiği ölçüde vergi ödemekle yükümlüdür. Vatandaşların vergi ödemelerinin takibi ise vergi daireleri aracılığıyla gerçekleşir. Verginin devlet birimlerinde aktarıldığı noktalar ise çok fazladır. Bu noktalar arasında; eğitim, ekonomik refah, güvenlik ve adalet gibi yapılar vardır.

Türkiye Cumhuriyeti içinde alınan vergiler farklı türlerle ortaya çıkar. Kimileri ile her gün karşılaşırken kimileri ile bir kısım insan muhatap olur. Örneğin şahsi gelir vergisi ve kurumlar vergisi daha çok vergi mükellefi olan kişiler tarafından ödenir. Katma değer vergisi (KDV) ve özel tüketim vergisi (ÖTV) ise her vatandaşın günlük yaşamda sıklıkla karşılaşabileceği vergilerdir. 

Vergi Mükellefi Kimdir?#

Vergi mükellefi, devlete vergi ödemek durumunda olan şahıs ya da ticari kuruluştur. Bu kişi ya da kişilerin devlet tarafından kendilerine vergi borcu yüklenebilir. Bu vergilerin takibi ve sıralandırılması ise her gerçek ve tüzel kişiye verilen vergi numaraları sayesinde gerçekleşir. Bir kişinin vergi mükellefi sayılabilmesi için bazı şartları sağlıyor olması gerekir. Bu şartlar arasında bir şirket açması, şirketi üzerinden gelir elde etmesi veya vergiye tabi olacak bir olayın gerçekleşmesi şartı vardır.

Vergi mükellefi nasıl olunur?#

Vergi mükellefi olmak için öncelikle İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden ilgili işinizle ilgili bir başvuruda bulunmanız gerekir. Bu başvuruyu dilekçe ile yapabilirsiniz. Ardından bir mali müşavir aracılığıyla bu süreçlerin en sağlıklı şekilde gerçekleşmesini sağlayabilirsiniz. Özellikle ne tür bir şirket açmanız gerektiği, ilgili vergi dilimleri ve ofisinizle ilgili durumları mali müşavir söyleyecektir.

Daha sonra sigortanızı başlatıp iş süreçlerinize geçebilirsiniz. Bu noktada ilk olarak vergi memurunun ofisiniz olarak belirttiğiniz sanal ofis, ev ya da iş yerinize gelerek vergi yoklaması yapması gerekir. Yoklama esnasında gerçekten orada olup olmadığınızı, beyan ettiğiniz işin ne olduğunu ve ne yapmak istediğinizi size sorar. Ardından imzanızı alarak vergi mükellefiyetinizi onaylar.

Gelir Vergisi Nedir?#

Gelir vergisi, ticari faaliyet yürüten kişilerin gelirleri üzerinden belirli oranlara göre alınan vergi türüdür. Gelir vergisi denildiğinde bir kişinin bir takvim yılı boyunca elde ettiği kazancın tamamı ele alınır. Bu kazançlar çok kapsamlıdır. Gelir Vergisi Kanunu çerçevesinde şu gibi kazançların olması gerekir:

• Ticari yollarla elde edilen kazançlar
• Zirai kazançlar
• Gayrimenkul sermaye gelirleri
• Serbest meslek aracılığıyla elde edilen kazançlar
• Menkul sermaye gelirleri
• Diğer kazançlar ve gelir getiren mülkler

Gelir Vergisi Beyan Etme Aşamaları Nelerdir?#

Türkiye'de gelir vergisinden mükellef iseniz bazı aşamalarla vergi ödemeniz gerekir. Bu aşamalar şu şekildedir:

1. Vergi beyannamesi formunu doldurun.#

İlgili olduğunuz vergi dairesi üzerinden ya da resmî internet sitesinden vergi beyannamesi formuna ulaşabilirsiniz. Ardından bu formda yer alan bilgileri doldurmanız gerekir. 

2. Gelir kaynaklarınızı ve ücretleri yazın.#

İlgili form üzerinde yıllık gelir kaynaklarınızın miktarlarını belirtin. Bu gelir kaynakları arasında; maaş, freelance kazançlar, işletme kazançları, kira geliri, emekli maaşı ve tasarruf amaçlı oluşturulan hesaplardaki faiz vardır. Gelir kaynaklarını eksiksiz girmek, yalan beyan gibi durumların oluşmaması için çok önemlidir. Bu sebeple bu süreçlerde dikkat etmek gerekir.

3. Gelir vergisi indirimleri ve istisnai durumları ekleyin.#

Vergi beyannamesi kapsamında indirim ve istisnalar yer alabilir. Bu indirimler arasında; evli çiftlere yönelik evlilik indirimi, çocuk indirimi, eğitim giderleri ve sağlık giderleri gibi durumlar vardır. Vergi beyannamesini doldururken bu istisnaları yazmanız gerekir. İstisnaları yazmanız hâlinde toplam gelir vergisi üzerinden bu istisnaların ücretleri çıkarılır. Daha az ödeme yapabilirsiniz.

4. Gerekli olan belgeleri forma ekleyin.#

Vergi beyannamesi yaparken bazı belgelerin bu beyannameye eklenmesi gerekir. Bunlar arasında; banka dekontları, kira sözleşmeleri ve ticari amaçla gerçekleşmiş olan faturalar vardır. Bu belgeler baz alınarak gerçekten beyan edilen gelirin bunlarla örtüşüp örtüşmediğine bakılır. 

5. Formu iletin.#

İlgili belgelerle ve eksiksiz doldurduğunuz formla vergi dairesine giderek beyan işlemlerinizi tamamlayabilirsiniz. Bunun yanı sıra internet üzerinden de formu iletmeniz mümkündür. Tüm belgeleri ilettikten sonra size kalan ücreti ödemeniz gerekir.

Gelir Vergisi Beyanını Kimler Yapmalıdır?#

KDV ve ÖTV gibi vergilerden tüm vatandaşlar sorumluyken gelir vergisinin kapsamı daha özeldir. Bu kapsamda gelir vergisi ödemekle yükümlü olan kişiler arasında; tam zamanlı çalışanlar, işletmeler, ek geliri olan emekliler ve freelance çalışanlar vardır. Gelir vergisi dilimleri ise beyan edilen toplam miktara göre farklılık gösterir. Bu sebeple ilgili belgelerle gerçek yıllık geliri eksiksiz göstermek gerekir.

Gelir vergisi beyan edilmediğinde ya da herhangi bir eksiklik olduğunda, indirimli durumlarda devlet dairesi kandırılmak istendiğinde, vergi dairesi tarafından cezai işlemler uygulanır. Bu sebeple Türkiye Cumhuriyeti tarafından belirtilen yasalara uygun şekilde beyan etmek ve beyan sonucu çıkan ücreti eksiksiz ödemek zorunludur.

Gelir Vergisi Dilimleri Nedir?#

Vergi dilimi, çalışanların yıl boyunca elde etmiş oldukları toplam gelir üzerinden alınması gereken oranları ifade eder. Yüzde kaç oranında gelir vergisine tabi tutulacağı bunun üzerinden hesap edilir. Gelir vergisi dilimleri için oranlar; %15, %20, %27 ve %35 olarak belirlenir. Ayrıca 2021 yılı ile %40 oranında gelir vergisi dilimi de yürürlüğe girmiştir. 

2023 yılı itibariyle gelir vergisi dilimleri şu şekildedir:

• 70 bin TL kazanca kadar %15
• 150 bin TL kazancın 70.000 TL'si için 10.500 TL fazlası olmak üzere %20
• 250 bin TL kazancın 70.000 TL'si için 12.400 TL, fazlası %27
• 880 bin TL kazancın 250.000 TL'si için 61.000 TL fazlası %35
• 880 bin TL kazancın fazlasının 880.000 TL'si için 281.500 TL fazlası %40

2022 yılında ise gelir vergisi dilimleri şu şekildeydi:

• 32 bin TL kazanca kadar %15
• 70 bin TL kazanç %20
• 250 bin TL kazanç %27
• 880 bin TL kazanç %35

Gelir vergisi dilimleri nasıl hesaplanır?#

Gelir vergisi dilimleri her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından değiştirilir. Dolayısıyla her yıl uygun oranlarla çerçevesinde hesap yapmak gerekir. Bu hesabın yapılması için şu andaki maaşınız ya da aylık gelirinizi yıllık olarak tamamlayıp bir yol izlemelisiniz. Gelir vergisi dilimleri için bir formül de vardır. Bu formüle kendi bilgilerinizi girerek hesap yapabilirsiniz. 

Formül şu şekildedir:

1. İlk olarak brüt maaş X olarak ifade edilir.
2. Daha sonra SGK işçi payı Y olarak belirlenir ve Y = Xçarpı0,14 olarak hesaplanır. 
3. İşsizlik sigortası işçi payı Z olarak ifade edilir. Z = Xçarpı0,01 olarak hesaplanır.
4. Vergi matrahı W olarak ifade edilir. W = X - (Y+Z) olarak hesaplanır.
5. Aylık gelir vergisi V olarak ifade edilir. V = Wçarpı0,15 olarak hesaplanır.
6. Damga vergisi F olarak ifade edildiğinde F = Xçarpı0,00759 olarak hesap yapılır.
7. Kümülatif vergi matrahı K olarak ifade edildiğinde K = [(X - (Y+Z)] + Önceki ayların vergi matrahı
8. Net N olarak ifade edildiğinde N = X - (Y+Z+W+U) olarak hesaplanır.
9. Asgari geçim indirimi ise A olarak ifade edilir.
10. Son olarak toplam ele geçen para J olarak ifade edilirse J = N + I olarak hesap yapılır. Gelir vergisi dilimleri hesaplaması bu şekilde gerçekleşir.

Gelir Vergisi Nasıl Ödenir?#

Gelir vergisi ödeme için aylık brüt maaşınız üzerinden hesaplama yaptıktan sonra bağlı olduğunuz vergi dairelerine bu ödemeyi gerçekleştirmeniz gerekir. Bunun için ikamet ettiğiniz il veya ilçedeki ya da sanal ofisinizin bağlı olduğu ilçedeki vergi dairesine giderek gelir vergisi ödemesini gerçekleştirebilirsiniz. Bu ödemeyi gerçekleştirirken kimliğinizi götürmeniz yeterli olur. 

Fiziksel olarak gitmenin yanı sıra İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden de ödemenizi gerçekleştirmenin mümkündür. Bunun için e-devlet üzerinden ya da direkt İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden giriş yapabilirsiniz. Bu girişi yaparken e-devlet aracılığıyla giriş yapmanız da mümkündür. Herhangi bir üyelik ve şifre oluşturmanıza gerek yoktur.

Bankalar aracılığıyla gelir vergisi nasıl ödenir?#

Farklı bir ödeme alternatifi olarak isterseniz Gelir İdaresi Başkanlığı'nın bağlı olduğu bankalar üzerinden ödeme yapabilirsiniz. Neredeyse her banka üzerinden bu ödemeyi yapmak hızlı ve kolaydır. Gerek mobil bankacılık gerekse ATM'ler ile gelir vergisi ödemeniz mümkündür. 

Gelir vergisi ödemelerini bankanız aracılığıyla yaparken dilerseniz toplam borcunuzu taksitli olarak ödeyebilirsiniz. Bu sizin daha kolay ve rahat bir ödeme gerçekleştirmenizi sağlar. Taksitli ödeme yaptığınızda mutlaka son ödeme tarihlerine dikkat etmeniz gerekir. Bu tarihleri aştığınızda farklı işlemler uygulanabilir. Gelir vergisi ödemeleri 2023 yılı itibari ile en fazla 3 taksite bölünerek ödenebilir. Son ödeme tarihi gelene kadar taksitsiz olarak direkt tüm ücreti yatırıp da ödeme yapabilirsiniz.

Sonuç#

Gelir vergisi dilimleri, her yıl Maliye Bakanlığı tarafından belirtilen şekilde revize edilerek ilgili kişilerin sorumluluğuna bırakılır. Bu vergi dilimlerinin belirli oranlara göre alınmasındaki amaç eşitliğin sağlanması, daha fazla kazanan kişinin daha fazla vergi vermesinin desteklenmesidir. İsterseniz bir muhasebeci ile bu süreçleri yönetebilir isterseniz de kendiniz vergi dilimlerini hesaplayarak ödemekle yükümlü olacağınız miktarı öğrenebilirsiniz. Ayrıca yazı içinde de belirtildiği gibi tek seferde ödemek yerine taksitlendirme seçeneklerini kullanmanız da mümkündür.

Gelir vergisi ödemelerinde mutlaka belgeleri eksiksiz göndermek ve istisnai durumları doğru bir şekilde beyan etmek gerekir. Devlet dairelerine göndereceğiniz usulsüz belgeler veya söyleyeceğiniz yalan beyanlar, tespit edildiği takdirde cezai işlemlere dönüşebilir. Bu sebeple vergi beyanlarını düzgün bir şekilde gerçekleştirmek ve vaktinde ödeme yapmak önemlidir.