E-ticaret Nasıl Yapılır? 20 Öneri ile Hızlı Başlangıç Kılavuzu

Günümüzde birçok işlem internet üzerinden gerçekleşir. Öncesinde bilgi almak ve aktarmak için kullanılan internet, artık ticaret alanında da ön plana çıkar. Elektronik ticaret, kısaca e-ticaret, internet ortamında ürünlerin satışa çıkarılması için müşteri ile satıcı arasında köprü oluşturulmasını ifade eden yeni bir ticaret yöntemidir. 

Birçok şirket ve start-up, e-ticaret hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için araştırmalar yapar. E-ticaretin ne olduğunu, nasıl bir şekilde yapılması gerektiği üzerine tartışır. Hâlihazırda e-ticaretin içerisinde olan şirketler de aylık ve yıllık planlamalarla yeni gelişmelere ayak uydurmaya çalışır. Kendini sürekli yenileyen ve geliştiren e-ticaretin ne olduğuna ne şekilde yapıldığına ve bu alanda sürekli aktif olmanın yöntemlerine bu kılavuz içinde değinilecektir.

E-ticaret Ne Zaman Başladı?#

Son 20 yıldır e-ticaretin aktif olarak yapıldığını ve üzerine çalışıldığını görebilirsiniz. E-ticaretin tarihsel olarak başlangıcını bu şekilde değerlendirsek de 1970’lerde farklı isimlerle e-ticaretin tanıtıldığı, ilk adımlarının atıldığı kaydedilir. Asıl tarih olarak 1991 yılında internetin herkese açık olmasıyla Amazon öncü firma olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde interneti satış amacıyla kullanmaya başlar. Ardından ABD’deki birçok firma e-ticaret üzerine çalışmaya başlayarak bu alanda faaliyetler yürütür.

E-ticaret Nedir?#

E-ticaret, alışık olunan şekliyle online alışveriş, ürünlerin internet aracılığıyla müşterilere ulaştırılması anlamına gelir. Bu süreçte bir ürünü satın almaya dair tüm aşamalar internet üzerinden gerçekleşir. Ödeme, kargolama, geri bildirimde bulunma ve gerektiğinde satıcıyla konuşma gibi süreçler müşteri ile satıcı arasında internet aracılığıyla sağlanır.

E-ticaret Neden Önemlidir? #

Birçok işlemin internet üzerinden gerçekleşmesi, insanların interneti her şey için kullanmaya başlamasıyla birlikte şirketlerin ve start-upların e-ticaret yapmaktan kaçınması olanaksızlaştı. Web sitesi açmak, sosyal medyada aktif olmak ya da reklam vererek hedef kitleye ulaşmak gibi farklı yöntemlerle e-ticaret için adımlar atılır.

E-ticaret Yapmanın Avantajları Nelerdir?#

Günümüzde neredeyse her kişi telefon, bilgisayar, tablet gibi teknolojik cihazlardan en az birine sahiptir. Böyle olunca hizmetinizin veya pazarladığınız ürünün hedef kitlenize ulaşması gerekir. Elektronik ticaret yapmak için şirketinizin ya da start-upınızın internette bir kimliğini yaratıp şu avantajlara sahip olabilirsiniz:

Yeni gelişmeye başlayan şirketler ve start-uplar için hedef kitle yaratmak ve onlarla bağ kurmak e-ticaret üzerinden daha hızlı gerçekleşir.

Sanal ofis gibi yöntemlerle fiziksel bir yere sahip olmadan da ticaretin yapılmasına olanak tanır.

E-ticarette satılan ürünün ne olduğuna bakılmaksızın neredeyse her şeyin pazarlamasını yapabilirsiniz.

Müşteri memnuniyetini takip etmek, ürün satışlarını sınıflandırmak gibi istatistiki veriler e-ticaret yapılarak daha net bir şekilde takip edilir. Verileri tek tek girmeden direkt çıktılarla iş planınızı değerlendirip değişikliklere gidebilirsiniz.

E-ticaret ile 7/24 ürün satışı yapabilirsiniz. Siz o an aktif olmasanız da pazarladığınız ürününüz ya da hizmetiniz incelenebilir.

Web sitenizde yazılan yorumlarla müşteriler diğer müşteriler için referans oluşturur. 

Billboardlarda reklam vermeye gerek kalmadan internet ortamındaki aramalarda içeriklerinizle doğal yollarla öne çıkma şansı yakalarsınız.

20 Öneri ile E-ticaret İçin Hızlı Başlangıç Kılavuzu#

E-ticaretin tarihçesinden, öneminden ve avantajlarından bahsedildi. Peki e-ticaret nasıl yapılır? Yalnızca internet üzerinden bir web sitesi açmak, sosyal medyalarda aktif olmak yeterli midir? Özellikle yeni başlayan şirketler için önemli olan noktaların ne olduğu, hedef kitlenin nasıl belirlenebileceği gibi adımlar çok kritiktir. 20 başlıkta sizlere e-ticaret için hızlı başlangıç kılavuzu sunuyoruz.

1. Hangi alanda e-ticaret yapmak istediğinizi belirleyin#

Hâlihazırda işinizin net olduğu bir şirketseniz e-ticaret alanında da yine onu sürdürme yolları arayabilirsiniz. Fakat yeni başlayan şirketler ve start-uplar için alan tercihinde bulunmak kritiktir. Bir ekip olarak ya da tek bir kişi şeklinde e-ticarete başlayabilirsiniz. Burada herkesin motivasyonunu yakalayabilecek bir alanın olması gerekir. 

2. Ekipleşin#

Hangi alanda e-ticaret yapmak istediğinizi belirleyip ekipleşme sürecine başlayabilirsiniz. E-ticaret yaparken ekibiniz içinde saha araştırmalarını sürdürebilecek, istatiksel analizler yapabilecek ve e-ticaretin aşamalarını kavrayıp aksiyon alabilecek kişilerin olması önemlidir. Ekipleşme sürecinde farklı insanları dahil etmeye açık olmak, eleştirileri önemsemek ve bunlar çerçevesinde gelişmek gerekir.

3. İş modelinizi netleştirin#

E-ticaret iki farklı iş modeli olarak yapılır. Pazarlayacağınız ürüne ya da hizmete uygun olarak iş modelinizi belirleyebilirsiniz. Eğer daha niş bir alanda hizmet vermek, tek bir kategoriye ya da ürüne odaklanmak istiyorsanız dikey e-ticaret yapabilirsiniz. Daha geniş kategorilerde birden fazla ürün veya hizmet içeren e-ticaret modeli ise yatay e-ticaret şeklinde tanımlanır. 

4. Rakip analizi yapın#

E-ticaret yapmak istediğiniz alanda daha önce yapılan işler olabilir. Sizin alanınızda hâlihazırda var olan şirketlerin sosyal medya hesaplarına ve web sitelerine bakabilirsiniz. Nasıl bir tasarım kullandıkları, müşteri iletişimlerinin nasıl olduğu, hedef kitlelerinini anlayıp anlamadığınızı ve geri bildirimlerini inceleyebilirsiniz. Bunlara dikkat ederek işinizi planlamanız öne çıkmanızda büyük avantaj sağlar.

5. Hedef kitlenizi oluşturun#

Yapacağınız e-ticaret modeline uygun bir şekilde hedef kitlesi oluşturmanız daha hızlı ilerlemenize olanak tanır. Örneğin hedef kitlenizin tüm insanlar olması yerine belirli bir hayali insan modeli çizebilirsiniz. Bu kişinin ürünlerinizi alma motivasyonunu, bu kişinin nasıl dikkatini çekebileceğinizi ve onunla nasıl iletişime geçeceğinizi hedef kitlesi belirlerken planlayabilirsiniz. Bu hedef kitle belirleme süreci daha çok dikey e-ticaret modeli için iyidir.

Yatay e-ticaret modelinde ise herkesi kapsayacak bir hedef kitlesi oluşturursunuz. Burada da sattığınız her kategoriye kişileri çekmek için sosyal medyayı aktif olarak kullanmak, web siteniz içinde blog yazılarıyla bunu desteklemek ve ürünler için influencerlarla anlaşmak hızlı ilerleyiş için iyi adımlardır.

6. AR-GE kısmını önemseyin#

E-ticaret yapmaya odaklanıldığında pazarlanan hizmete ya da ürüne dair araştırma geliştirme çalışmaları aksayabilir. Fakat en önemli olan çok satmak ya da öne çıkmak değil, pazarladığınız ürün ya da hizmetten iyi geri bildirimler alarak ilerlemektir. Bu açıdan saha araştırması yapılarak kalitenin devamlı artırılması için bir iş planını AR-GE üzerinden yürütmek önemlidir.

7. Etkili bir logo oluşturun#

İnsanlar sizleri birçok farklı şekilde hatırlayabilir. Bunun için internet ortamında hatırlanacak şekilde var olmanız önemlidir. Logo, kişilerin sizleri hatırlayabileceği en basit araçtır. Şirketler ve start-upların özellikle görsel hafızaya çalışması, insanların aklında yer edinecek bir imaj oluşturmalarında etkilidir. Basit, sade, sektördeki bir şirketi ifade eden ve akılda kalıcı bir logo ile e-ticarete başlamanız görünürlüğünüzü artırır.

8. Yatırıma açık olun#

İlk aşamaları tamamladıktan sonra özellikle yeni gelişen start-upsanız bunu avantaja çevirebilirsiniz. Yapmayı planladığınız işin gelişim olasılıklarını, yurt dışı pazarda olmaya dair hedefinizi ve şirketinizin geleceğini iyi bir şekilde belirleyerek yatırım talep edebilirsiniz. Geliştirmeyi hedeflediğiniz iş niş bir alandaysa birçok yatırımcı sizlere destek olmaya daha gönüllü olacaktır.

9. Web sitenizi açın#

Hizmet vereceğiniz alanı, ekibinizi ve ürüne/hizmete ilişkin çalışmalarınızı netleştirdikten sonra web sitesi açma sürecine geçebilirsiniz. E-ticaretin en önemli basamaklarından biri olan web sitesi açma, artık sizin internet ortamından ulaşılabilir bir firma olduğunuzu ifade eder. Ürün/hizmet bilgilerini web sitenizde yazarak hedef kitlenizin istediği zamanda bunlar hakkında bilgi alma ya da satın alma aşamalarını tamamlama fırsatı sunarsınız.

10. SEO uyumlu blog yazıları paylaşarak organik büyüme fırsatı yakalayın#

Web sitesi açtıktan sonra siteniz içinde yalnızca ürün tanıtımı yapmanız ilk etaplarda Google aramalarında ön plana çıkmanızı zorlaştırır. Özellikle ürününüz/hizmetiniz niş bir alanda değilse arama motorlarında öne çıkmanız zorlaşır. Rekabetin yüksek olduğu pazarlama alanlarında reklam vermeden organik yollarla öne çıkmanın bir yolu ise blog yazılarıdır.

Blog yazıları, pazarlamasını sürdürdüğünüz ürün/hizmet için hedef kitlenizin okumasını amaçlayarak yazılan içeriklerdir. Bu içerikler, ürün/hizmete dair teknik bilgileri içerirken kimi zaman yaşamla ilgili eğlenceli bilgilerden de oluşabilir. Bu noktada hedef kitlenizi iyi tanımak ve onların ilgisini çeken içerikler oluşturmak önemlidir. 

11. SEO uyumlu yazılar#

Blog yazıları SEO (Arama Motoru Optimizasyonu) uyumlu şekilde yazılır. SEO; yazıların okunulabilir olmasını, belirli anahtar kelimeleri içermesini, paragraf ve sayfa düzenini ifade eden bir yöntemdir. Bu yöntemle okuyucular yazıları daha rahat bir şekilde okuyup takip ederken sizlerin rekabet alanında daha hızlı öne çıkmanız için bir fırsat yakalamanızı sağlar.

12. Kullanıcı deneyimini (UX) iyileştirmek için anket çalışmaları yapın#

Birçok e-ticaret sitesi ve sosyal medyalar, kullanıcılar için işlevsel değildir. Tasarımın iyi olması, kullanıcının istediğini hızlı bir şekilde bulabileceğini ifade etmez. Bazen kullanıcı siteye girer ve aradığı hiçbir şeyi bulamayarak siteden çıkar. Özellikle site tıklanmasının fazla olduğu fakat ürün satışının bu tıklanmayı karşılamadığı durumalarda ekibinizle kullanıcı deneyimi üzerine tartışabilirsiniz.

Kullanıcı deneyimini iyileştirmek için birçok farklı çalışmaya gidilebilir. Şirketler genellikle hedef kitlesini temsil ettiğini düşündüğü belirli bir topluluğa geri bildirim almak amacıyla anket çalışmaları uygular. Özellikle rakiplerinizin fazla olduğu bir sektörde ürün/hizmet pazarlamak istiyorsanız bu gibi anket çalışmaları uygulayarak kullanıcı deneyimini iyileştirebilirsiniz.

13. Sosyal medyada aktif olun#

Instagram, Tiktok, Twitter ya da Facebook gibi birçok sosyal medya kanalı günümüzde e-ticaretin de yeni adresleridir. İnsanlar ürünü ya da hizmeti almaya dair bir fikir içinde olmasa da sosyal medyalarda sizin paylaşımlarınızla onların dikkatini çekebilirsiniz. Özel günlerde, gündemde herhangi bir konu olduğunda ya da bir kampanya başlatarak şirketinizin herkes tarafından konuşulur hâle gelmesini sağlayabilirsiniz.

İyi bir tasarım, sürekli aktiflik, kişilerin sizi takip etmesine dair onları güdüleyici içerikler ve kampanyalar; sosyal medyada iyi bir hesap oluşturmanın olmazsa olmazları arasındadır. Samimi bir dil kullanarak ve müşterilerinizle sosyal medya aracılığıyla iletişime geçerek onların sizi tanımasını sağlayarak ürünlerinizi almaya dair isteğini artırır.

14. Deneme ürünleri gönderin#

E-ticaret alanına yeni başlayan bir şirketseniz, pazarladığınız ürüne dair denem paketleri oluşturabilirsiniz. Bu deneme paketleri, hedef kitlenizden size geri bildirim gelmesini sağlarken memnun kalındığında ürün satışınızda da artış yakalamanızda etkili olacaktır. İlk başlarda insanlardan olumlu geri bildirimlere odaklanmak gelişim açısından çok önemlidir.

15. Güven veren bir şirket imajı çizin#

E-ticaret online bir alışveriş yöntemi olduğu için müşterileriniz internet üzerinden ödeme sağlayarak ürün/hizmeti alır. Nasıl bir ürün ya da hizmet olduğuna göre size olan güvenleri de şekillenebilir. Örneğin teknolojik bir ürün pazarlıyorsanız herhangi bir sorun olduğunda üründeki teknik sorunların giderilebileceğine dair bir güvence vermeniz ya da bununla ilgili blog yazıları veya gönderiler hazırlayarak önceden haberdar etmeniz iyi olacaktır.

Kişilerin sağlığıyla ilgili olan ürün ve hizmetlerde onlardan iyi geri bildirimler almanız ve web siteniz içinde bunları öne çıkarmanız potansiyel müşterileriniz için dikkat çekicidir. Pazarlayacağınız şeye göre gerek geri bildirimlerle gerekse müşteri iletişimini iyi bir noktaya taşıyarak ilerleme gerçekleştirebilirsiniz.

16. Sosyal sorumluluk projeleri gerçekleştirin#

Şirketlerin büyümesinde ve çok farklı alanlarca bilinmesinde önemli yollardan biri sosyal sorumluluk projeleridir. Pazarladığınız ürüne/hizmete uygun olarak gerçekleştireceğiniz sosyal sorumluluk projeleri ile birçok farklı insanlar network edinme şansı yakalarken iyi bir amaç için faaliyet yürütmüş olursunuz. Web sitenize insanların daha fazla tıklamasını, görünürlüğünüzün artmasını bu sayede yakalayabilirsiniz.

17. Şeffaf olun#

Resmi bir görünüm ve dil tercih etmek yerine şeffaf olmak şirketlere duyulan sempatiyi de artırıyor. Bir ürünü ya da verdiğiniz hizmeti tanıtırken buna dair bilgileri en şeffaf hâliyle yazabilirsiniz. Sosyal medyada şeffaf olmak, etkileşime açık olmak ve samimi bir dille yaklaşmak potansiyel müşterilerinizde size dair sempati oluşmasına katkı sağlar.

Özellikle birçok global şirketin cirolarını ve gelişimlerini paylaştıklarını görmüş olabilirsiniz. Buradaki amaç sosyal medyanın çizdiği hayali duvarı ortadan kaldırarak müşteriyle direkt temas etmek, onunla iletişime geçmek ve ondan gelebilecek mesajlara açık olduğunu söylemektir. Şeffaflık zannedildiği gibi rakiplerden daha geride kalınmasını sağlamaz, aksine daha insani bir şirket modeli algısı oluşturur.

18. Reklam verin#

Organik yollarla büyümenin ve öne çıkmanın yanı sıra birçok farklı yöntemle reklam vermeniz de e-ticaret alanında öne çıkmanızı sağlar. Google reklamları gibi daha çok arama motorlarında ön plana çıkmak için belirli bir süreyi seçerek reklam verebilirsiniz. Aynı zamanda sosyal medya uygulamalarında da reklam vermek çok yaygındır.

Birçok sosyal medya uygulamasının reklam vermeye teşvik ettiğiyle karşılaşmış olabilirsiniz. Direkt o araçlarla reklam vermek için bir gönderinizi ve hedef kitlenizi belirleyebilirsiniz. Bu sayede uygulama sizin seçtiğiniz hedef kitlesine paylaşımınızı gösterecektir. Onlar bu paylaşımı gördüğünde ürününüzü ya da hizmetinizi satın almaya dair güdülenir. Sizi takip ederek etkileşim kazanmanızı sağlar.

19. Sektörünüzle etkileşimde kalın#

Rakiplerinizden haberdar olmanın bir yolu da onlarla bir araya gelebileceğiniz etkinliklere katılmaktır. Sektörün kendi içinde etkinlikleri olabilir ya da siz buna öncü olabilirsiniz. Gerek fiziksel alanda gerekse online olarak gerçekleşen bu etkinliklerle rakiplerinizle bir araya gelme, onların deneyimlerini ilk ağızdan dinleme şansı yakalarsınız.

Özellikle start-uplar ya da yeni bir alan bulmaya çalışan kişiler için bu tip sektörel etkinliklerde yer almak çok değerlidir. Uzun yıllardır bu sektörde çalışan, gelişimlerini her geçen yıl artıran ve sektörde ismi bilinir birçok şirkete bu etkinliklerle erişebilir, onlardan ilham alabilirsiniz.

20. Linkedln’i aktif olarak kullanın#

Yapacağınız iş ne olursa olsun e-ticaret alanında aktif olmak istiyorsanız bunu duyurmanız çok etkilidir. Linkedln, birçok işverenin ve çalışanın yer aldığı sosyal medya uygulamasıdır. Network oluşturmak, ihtiyaç duyulan alanda insanlara ulaşmak ve gelişmeleri duyurmak amacıyla kullanılır. 

Linkedln’de bireysel olarak start-upınız hakkında gelişmeleri aktarmanız, nasıl bir yol izlediğinizden bahsetmeniz, AR-GE çalışmalarından fotoğraflar paylaşmanız ve ekip arkadaşlarınızla etkileşime geçmeniz sizin birçok kişi ve rakipleriniz tarafından daha bilinir bir şirket olmanızda etkilidir. 

Gelişmeleri her zaman takip edin#

E-ticaret alanına girip belirli bir düzen oturttuktan sonra yalnızca bununla kalmayarak teknolojik gelişmeleri sürekli takip etmeniz çok önemlidir. E-ticarette de yeni yeni yöntemler ortaya çıkabilir ya da pazarladığınız alanla ilgili farklı bir şey olabilir. İstatiksel olarak web sitenizin ve sosyal medya hesaplarınızın gelişimini kontrol ederek bir yandan farklı şeyler de deneyebilirsiniz. 

Gelişmeleri takip etmeyen birçok e-ticaret sitesi hem tasarım olarak hem de pazarladıkları ürünlerde geride kalabilir. 1-2 yıl bile birçok şeyin değişmesinde kritik yıllardır. Web sitenizi güncellemeye, farklı tasarımlarla değiştirmeye ve anket çalışmalarını sürdürmeye özen gösterin.